The Role of Business in a Democracy เหตุใดประชาธิปไตยจึงมีความสำ �คัญกับภาคธุรกิจ? ไม่บ่อยครั้งนักที่ค� ำว่า “ธุรกิจ” และ “ประชาธิปไตย” จะถูกน� ำมาใช้ ร่วมกันในประโยคเดียวกัน แต่อย่างไรก็ตาม มันก็มีความเชื่อมโยงที่แน่นแฟ้น ระหว่างทั้งสองค� ำนี้ ซึ่งในประเทศที่พัฒนาแล้วส่วนใหญ่มักจะมีธุรกิจของ ภาคเอกชนที่ด� ำเนินงานอย่างเข้มแข็ง ในขณะที่ประเทศที่ด้อยพัฒนากว่า มักจะประสบปัญหาจากภาคเอกชนที่อ่อนแอและการผูกขาดจากหน่วยงาน ภาครัฐและรัฐวิสาหกิจ จึงได้เกิดมีงานวิจัยที่มีความน่าสนใจเป็นอย่างยิ่ง และก� ำลังท� ำการศึกษาอยู่โดยมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด (Harvard Business School) ที่ได้พิจารณาถึงความสัมพันธ์หว่างภาคธุรกิจและแนวคิดระบอบ ประชาธิปไตย โดยมีข้อสังเกตว่าในช่วง 200 ปีที่ผ่านมา โดยเฉลี่ยแล้วพบว่า ระบอบประชาธิปไตยจะสนับสนุนและส่งเสริมให้เกิดการเติบโตทางเศรษฐกิจ ในระดับที่เพิ่มสูงขึ้น แต่อย่างไรก็ตาม ก็มีตัวอย่างจากทางประเทศที่ไม่ได้เป็นประเทศในระบอบ ประชาธิปไตย แต่ก็สามารถประสบความส� ำเร็จได้เช่นกัน โดยตัวอย่างของ ประเทศจีนที่มักจะถูกน� ำมาอ้างอิงบ่อยครั้ง แต่หากพิจารณาในระยะยาวแล้ว จะพบว่ายังมีข้อสงสัยอยู่ว่าการเติบโตของประเทศจีนเช่นนี้มีความยั่งยืน อย่างแท้จริง หรือเป็นเพียงการรายงานอัตราการเติบโตทางเศรษฐกิจ ให้อยู่ในระดับที่สูงเกินความเป็นจริง ซึ่งเป็นค� ำถามที่ไม่มีผู้ใดจะสามารถ ตอบค� ำถามเหล่านี้ได้ ประชาธิปไตยนั้นสามารถปกป้ องเสรีภาพในการพูดและเสรีภาพ ของพลเมืองอื่น ๆ ได้ ซึ่งจะช่วยให้เกิดความโปร่งใส เกิดการแลกเปลี่ยน ความคิดเห็นในวงกว้าง และเกิดการอภิปรายอย่างเปิดเผย ท� ำให้ง่ายต่อ การระบุนโยบายที่เป็นประโยชน์ต่อประเทศในภาพรวม จึงเป็นที่มีของค� ำถาม ที่ว่ า “แล้วภาคธุรกิจไทยสามารถช่วยพัฒนาประชาธิปไตยในประเทศ ได้หรือไม่?” ซึ่งหลายท่านอาจมองว่าค� ำถามนี้ตอบได้ยาก แต่หากมองให้ดี ๆ ก็จะเห็นว่ าภาคธุรกิจของไทยนั้นมีบทบาทในการพัฒนาประชาธิปไตย ของประเทศเป็นอย่างมาก ดังนั้น บทความนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อน� ำเสนอ ให้เห็นความสัมพันธ์ร่วมกัน (Symbiotic relationship) ระหว่างภาคธุรกิจ เอกชนกับระบอบประชาธิปไตย ซึ่งความสัมพันธ์นี้มีความลึกซึ้งมากกว่า การที่จะเข้าใจเพียงแค่ว่า ภาคธุรกิจเอกชนและระบอบประชาธิปไตยนั้น ไม่ได้มีอะไรที่เกี่ยวข้องกันมากนัก ศาสตราจารย์ ดร.รุธิร์ พนมยงค์ คณบดี 22 PAGE ร า ย ง า น ป ร ะ จ ำ � ปี ก า ร ศึ ก ษ า 2 5 6 3
RkJQdWJsaXNoZXIy ODEyMzQ3